Waarom oktober dé nachtmerrie is voor elke weerman

bram verbruggen
Afbeelding bron: VRT

Wie in oktober buitenstapt, weet nooit goed wat te verwachten. De ene dag is het zonnig en zacht, de volgende nat en grijs. ’s Ochtends heb je een jas nodig, maar in de namiddag zweet je in de zon. Het weer in oktober lijkt wel een tombola — en dat is niet toevallig.

Volgens meteorologen is oktober één van de moeilijkste maanden om nauwkeurige voorspellingen te maken. De oorzaak ligt niet bij de weerman, maar bij de natuur zelf.

De maand van de overgang

Oktober is een echte overgangsmaand tussen zomer en winter. De warme lucht uit het zuiden botst geregeld met koelere lucht uit het noorden, en België ligt precies tussen die twee in. Die botsing zorgt voor onstabiele luchtlagen waarin wolken en regen zich snel kunnen vormen.

Eén kleine verandering in de windrichting volstaat om het weerbeeld helemaal om te gooien. Komt de wind uit het zuiden, dan wordt het mild en zonnig. Draait hij naar het noorden, dan volgen grijs weer en regen. Het is die voortdurende strijd tussen twee seizoenen die oktober zo grillig maakt.

De invloed van de Noordzee

De Noordzee speelt daarbij een hoofdrol. In oktober is het zeewater nog relatief warm na de zomer, terwijl de lucht erboven al afkoelt. Dat temperatuurverschil veroorzaakt vochtige luchtstromen en zorgt voor lage wolken, mist en af en toe regen.

Wanneer een zachte zeebries het binnenland bereikt, ontstaan er snel wolken die soms de hele dag blijven hangen. Maar even goed kan diezelfde wind plots omslaan, waardoor de lucht opklaart. Voor weermodellen is dat bijna niet exact te voorspellen. (Lees verder onder de foto)

regen storm onweer buien
Afbeelding bron: Shutterstock.com

Hogedruk of lagedruk? Beide tegelijk

In de herfst vechten hogedrukgebieden en lagedrukgebieden om invloed. Een hogedrukgebied brengt rustiger weer, maar in oktober betekent dat meestal ook grijze lucht en ochtendmist. Lagedruksystemen brengen dan weer wind en buien, vaak op korte tijd.

Doordat die systemen elkaar snel afwisselen, kan het weerbericht van dag tot dag veranderen. Wat op woensdag nog zonnig leek, blijkt vrijdag plots regenachtig. Voor weermannen en -vrouwen is het dus voortdurend bijsturen.

De natuur blijft onvoorspelbaar

Technologie helpt meteorologen steeds beter voorspellen, maar oktober blijft verraderlijk. De zon staat lager, de luchtlagen koelen sneller af, en de temperatuurverschillen zijn groter dan in andere maanden. Dat maakt elk model gevoeliger voor kleine afwijkingen.

Wie het weer volgt, weet dus: in oktober is niets zeker. De ene ochtend begint met nevel en eindigt met zon, de volgende met zon en eindigt met regen. En precies dat maakt deze maand de nachtmerrie van elke weerman — maar ook de charme van de Belgische herfst.