Frappant nieuws na onderzoek: “Totaal verkeerd beeld over ongevallen met fietsers”

Hoewel fietswegen in de buurt van gemotoriseerde voertuigen aanzienlijk minder aantrekkelijk zijn onder fietsers en hen zelfs afschrikken om de fiets te nemen, bijvoorbeeld uit angst voor ongelukken, zijn auto's, bestel- of vragenwagens, moto's en bromfietsen slechts bij 20% van de ongevallen betrokken waarbij fietsers ernstig gewond raken. Toch schatten fietsers dit type ongeval in als het meest gevaarlijk en met het grootste risico om in het ziekenhuis te belanden. Het onderzoek werd uitgevoerd door Vrije Universiteit Brussel en UGent in samenwerking met Universiteit Utrecht en de Nederlandse Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid.

Voor dit interuniversitair onderzoek werd een enquête afgenomen bij 1931 Belgen en Nederlanders boven de veertig jaar. Er werd hen onder meer gevraagd welk type fietsongeval volgens hen de meeste ziekenhuisopnames veroorzaakt: ongevallen met een auto, vrachtwagen, bromfiets of een ander gemotoriseerd voertuig, ongevallen met andere fietsers of voetgangers of ongevallen door een obstakel of een val waar geen andere weggebruiker bij betrokken is.  Ook werd gepeild naar andere variabelen zoals hoe vaak de respondenten fietsen, hoe vaak ze al een fietsongeluk hadden en of daar gemotoriseerde voertuigen bij betrokken waren.

Wat blijkt? 60% van de respondenten gelooft dat fietsongevallen waar een gemotoriseerd voertuig bij betrokken is het vaakst leiden tot hospitalisaties van fietsers met ernstige verwondingen. Dit verschilt echter wel opvallend tussen verschillende regio's: respondenten uit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en Wallonië schatten dit type ongevallen veel vaker als gevaarlijk in (respectievelijk 71% en 78%), dan Nederlanders waar maar de helft dat vindt.

Uit een analyse van ziekenhuisopnames blijkt nochtans dat de meeste fietsers worden opgenomen na een ongeluk waar geen gemotoriseerd voertuig bij betrokken is (83%). Verder wijst de studie uit dat wie als fietser al eens betrokken was bij een ongeval met een gemotoriseerd voertuig, dit type ongeval vaker als gevaarlijker inschat.

"Fietsers hebben dus duidelijk een verkeerde perceptie als het op ongevallen aankomt, want ook alleen fietsen houdt risico's in en daar zijn we ons onvoldoende bewust van. Dat is een belangrijk aandachtspunt, zeker nu fietsen na de lockdown sterk in de lift zit en de zomermaanden er aankomen. Dat Belgische fietsers, en dan in het bijzonder de Brusselaars, de auto veel meer vrezen dan onze Noorderburen heeft natuurlijk ook te maken met de infrastructuur: in Nederland zijn fietspaden vaker afgescheiden, terwijl fietsers hier vaak vlakbij auto's fietsen, op smalle fietspaden die vaak niet in goede staat zijn.”

“Om fietsen veiliger te laten verlopen, is infrastructuur absoluut cruciaal. Daarbij valt bijvoorbeeld te denken aan een voldoende breed fietspad met een vlakke verharding zonder obstakels zoals paaltjes en rechte stoepranden waar fietsers over kunnen vallen. Maar ook de fietsers zelf kunnen zich beschermen door een fietshelm te dragen, fietstassen op hun bagagedrager te gebruiken in plaats van tassen aan het stuur die tussen spaken kunnen komen, en voor voldoende verlichting te zorgen" verklaart Prof. dr. Bas de Geus van de Vrije Universiteit Brussel.