Vice-premier wil wegwerpvapes opnieuw toelaten in België
De Belgische vicepremier David Clarinval (MR) wil het verbod op wegwerpvapes herbekijken. In een interview met Het Nieuwsblad zei hij dat het verbod volgens hem zijn doel voorbijschiet en dat de overheid beter zou inzetten op regulering en belasting. Het is een voorstel dat een breed debat opent over volksgezondheid, fiscale inkomsten en de strijd tegen illegale handel.
België verbood wegwerpvapes, ze hebben immers een aantrekkingskracht op jongeren en een negatieve impact op het milieu. Toch ziet Clarinval het anders. Volgens hem werkt het verbod in de praktijk niet.
"Qua tabak wil ik een aantal producten zoals wegwerpvapes of elektronische wegwerpsigaretten weer toelaten. Die zijn overal in Europa wel nog toegelaten en dus bestelt iedereen ze online. Verbieden heeft dus geen enkele zin. Laat ze toe en taxeer ze", aldus de vicepremier in Het Nieuwsblad.
Met andere woorden: het huidige verbod zorgt er niet voor dat Belgen minder vapen, maar dat ze hun wegwerpvapes via buitenlandse webshops aankopen. Daardoor lopen de Belgische overheid en de volksgezondheid controle en belastinginkomsten mis.
Argumenten voor een herinvoering
Volgens Clarinval kan het legaliseren en belasten van wegwerpvapes meerdere voordelen hebben. Zo kan de overheid via accijnzen en btw extra inkomsten genereren, zeker in een periode waarin de begroting onder druk staat.
Bovendien zou men in een gereguleerde markt strenger kunnen controleren op kwaliteit en nicotinegehalte. Dat komt de veiligheid van consumenten ten goede.
Een bijkomend voordeel is dat de illegale invoer van goedkope vapes uit het buitenland kan worden teruggedrongen. Door verkoop opnieuw toe te laten binnen een wettelijk kader, wordt het makkelijker om producenten en verkopers te controleren.
Gezondheids- en milieubezwaren
Tegenstanders waarschuwen echter dat het opnieuw toelaten van wegwerpvapes ook serieuze nadelen heeft. De producten zijn vooral populair bij jongeren, onder meer door hun lage prijs, opvallende kleuren en zoete smaken. Dat maakt dat ze een eerste stap kunnen vormen naar een nicotineverslaving.
Een herintroductie zonder strikte regelgeving kan het risico op toenemend vapegebruik bij jongeren vergroten.
Bovendien bevatten ze plastic, metalen en batterijen, waardoor ze moeilijk recycleerbaar zijn en milieuschade veroorzaken als ze in het milieu belanden.
Europese context
België is een van de weinige landen in Europa waar een volledig verbod op wegwerpvapes geldt. In buurlanden zoals Frankrijk, Nederland en Duitsland zijn ze nog toegestaan, al werken ook daar beleidsmakers aan strengere regels en toekomstige beperkingen.
Clarinval verwijst naar die Europese context als argument voor zijn voorstel: België zou volgens hem beter aansluiten bij het beleid van de buurlanden, waar vapes niet verboden maar gereguleerd worden.
Lees ook: Opnieuw grote verandering op komst voor vapes? Kamerlid van CD&V wil nog iets verbieden
Een debat tussen volksgezondheid en fiscaliteit
De discussie rond wegwerpvapes draait uiteindelijk om de balans tussen gezondheid en economie. Terwijl gezondheidsexperts waarschuwen voor de risico’s, ziet de regering mogelijk ook de voordelen van extra belastinginkomsten en beter toezicht.
Of Clarinval zijn voorstel kan doordrukken, is nog onzeker, maar het staat vast dat dit het debat over vapen en volksgezondheid in België weer kan doen oplaaien.